Türkiye-ABD ortak açıklaması: Türkiye-ABD Terörle Mücadele İstişareleri yeniden başlatıldı

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken Türkiye-ABD Stratejik Mekanizmasının 7-8 Mart 2024 tarihlerinde Vaşington’da düzenlenen yedinci toplantısına başkanlık etti. Stratejik Mekanizma kapsamında 7 Mart'ta, Türk ve ABD Dışişleri Bakanlıklarından üst düzey yetkililerin katılımıyla açık, işbirliğine dayalı, stratejik görüşmeler gerçekleştirilmiş, ardından 8 Mart'ta Bakan Fidan ve Bakan Blinken bir araya geldi.

Bakan Fidan ve Bakan Blinken'ın, ortak hedeflerin ilerletilmesi ve ortaya çıkan küresel sınamaların ele alınmasına imkan veren, sonuç odaklı, ileriye dönük, ikili pozitif gündeme bağlılıklarını yinelediğinin belirtildiği açıklamada "İki Bakan Türkiye-ABD ilişkilerinin bölgesel öncelikler, terörle mücadele, savunma işbirliği, ekonomik büyüme, ticaret, enerji güvenliği ve iklim değişikliği ile insanlar arası bağlar dahil olmak üzere çeşitli alanlarda güçlendirilmesini ele almıştır. Bakan Fidan ve Bakan Blinken, Rusya'nın kabul edilemez savaşı karşısında Ukrayna'nın egemenliği ve toprak bütünlüğüne ilişkin Türkiye ve ABD’nin desteğini yinelemişlerdir. Amerika Birleşik Devletleri, kısa süre önce duyurulan Mayın Karşı Tedbirleri Görev Grubu ile tahıl sevkiyatı ve diğer uluslararası ticaret için hayati önem taşıyan güvenli rotaların kolaylaştırılması da dâhil olmak üzere Türkiye'nin Karadeniz'deki çabalarını memnuniyetle karşılamaktadır. Bakan Fidan ve Bakan Blinken Gazze'de devam eden krizi ele almış ve diplomatik faaliyetlerini değerlendirmişlerdir. Taraflar, çatışmanın sona erdirilmesine yönelik bir yol bulunması ve insani krizin derhal üstesinden gelinmesinin önemini vurgulamış, ayrıca iki devletli kalıcı bir çözüme olan bağlılıklarını bir kez daha teyit etmiştir." ifadelerine yer verildi.

Fidan ve Blinken terörizmin her türü ve tezahürüyle mücadele edilmesi gerektiğini yinelerken Türkiye ve ABD'nin, Stratejik Mekanizma kapsamında, ulusal güvenliklerine tehdit teşkil eden terörizme karşı iş birliğini artırma, organize suç ve uyuşturucu kaçakçılığına karışan şebekeleri ele alma amacıyla Türkiye-ABD Terörle Mücadele İstişarelerini yeniden başlattığı açıklandı.

ABD Dışişleri Bakanı Blinken, ABD'nin Türkiye'yi ve Türk çıkarlarını hedef alan terör örgütü PKK, DHKP-C ve DEAŞ’ı kınadı.

Ayrıca Blinken'ın, Türkiye ve ABD'nin, DEAŞ’ın Suriye ve Irak'ta kalıcı olarak yenilgiye uğratılması yönündeki ortak kararlılıklarını yinelerken, Afrika ve Orta Asya'da bulunan DAEŞ ve El Kaide bağlantılı örgütlerin oluşturdukları tehdide karşı iş birliğini ele aldığının vurgulandığı açıklamada şunlar kaydedildi:

Bakan Fidan ve Bakan Blinken, Suriye krizini tüm yönleriyle ele almışlar ve Türkiye ile ABD’nin BM Güvenlik Konseyi’nin 2254 sayılı kararı çerçevesinde Suriyelilerin önderliğinde, Suriyelilerin sahiplendiği bir siyasi sürece olan bağlılıklarını tekrarlamışlardır. Türkiye ve ABD, DEAŞ bağlantılı tutukluların ve Suriye'nin kuzeydoğusunda yerlerinden edilmiş kişilerin, rehabilite edilebilecekleri ve kendi toplumlarına yeniden entegre edilebilecekleri, gerektiği şekilde adalete teslim edilebilecekleri menşe ülkelerine geri gönderilmelerinin önemini yinelemiştir. İki taraf ayrıca, artan ekonomik ve güvenlik işbirliği yoluyla bölgesel istikrar ve bağlantılar kurulması ihtiyacı da dahil olmak üzere Orta Doğu ve Afrika'ya ilişkin daha geniş kapsamlı konuları ele almıştır. Bakan Fidan ve Bakan Blinken Doğu Akdeniz'deki durumu ele almış ve istikrarın ve iletişim kanallarının korunmasının önemini vurgulamıştır. Bakan Blinken, 2023 Aralık ayında Atina'da düzenlenen Beşinci Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi ve Türkiye-Yunanistan Dostane İlişkiler ve İyi Komşuluk Bildirgesi’nin imzalanması da dâhil olmak üzere Türkiye ve Yunanistan arasında süregelen temasları memnuniyetle karşılamıştır."

Açıklamada, Güney Kafkasya konusunda Bakan Fidan ve Bakan Blinken'ın, Azerbaycan ve Ermenistan arasında dengeli ve kalıcı bir barış anlaşmasının teşvik edilmesi için birlikte çalışma taahhüdünde bulunduğu, böyle bir anlaşmanın bölgesel istikrar, iş birliği ve refahı teşvik edeceği konusunda mutabık kaldıkları belirtildi.

Tarafların Vaşington’da yapılacak 75. NATO Zirvesi öncesinde, mevcut tehditler ve zorluklar karşısında NATO içindeki koordinasyon ve dayanışmayı güçlendirmenin yollarını ele aldığının aktarıldığı açıklamada şu ifadeler kullanıldı:

"İki Bakan, Müttefikler olarak kolektif savunmaya ve NATO'nun Açık Kapı Politikasına olan köklü bağlılıklarını bir kez daha teyit etmiştir. NATO'nun en büyük iki silahlı kuvveti olarak her iki taraf da taahhütlerin yanı sıra kabiliyetleri geliştirmek, birlikte çalışabilirliği sağlamak ve kolektif güvenliğin gücünü arttırmak için yeniden tesis edilen iki yönlü savunma ticareti ilişkisinin önemini yinelemiştir. İki Bakan, İsveç'in 32.NATO müttefiki olarak teşkilata katılımını ve bu katılımın İttifakı ve Avrupa-Atlantik güvenliğini güçlendirecek olmasını memnuniyetle karşılamıştır. Bakan Fidan ve Bakan Blinken, ileriye dönük olarak, Türkiye-ABD güvenlik ilişkisini, stratejik zorluklar ve fırsatlarla başa çıkmak için iki ülkenin önemli yeteneklerini ve teknolojik yeniliklerini geliştirecek şekilde dönüştürme fırsatlarını ele almışlardır. Bu kapsamda iki Bakan, 2024 yılında Türkiye- ABD Savunma Ticareti Diyaloğu toplantısının yapılacağını ve iki ülkenin savunma sanayi işbirliğini ilerletme fırsatlarını değerlendireceğini duyurmuştur."

Daha sonra Bakan Fidan ve Bakan Blinken, Türkiye-ABD ikili ticaretinin devamlı büyüme göstererek 30 milyar doların üzerinde gerçeklemiş olmasından memnuniyet duyduklarını ve ekonomik iş birliğini genişletmek, 4 Mart'ta Türkiye'de düzenlenen Dijital Diyalog gibi, mevcut ikili forumları geliştirmenin önemini bir kez daha teyit etti.

İki taraf, gelişmekte olan ülkelerdeki altyapı için yüksek standartlar oluşturmak üzere Küresel Altyapı ve Yatırım Ortaklığı kapsamındaki finansman fırsatlarından yararlanılmasını ele aldı.

Taraflar, Türkiye Cumhuriyeti Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ve ABD Enerji Bakanlığı’nın eşbaşkanlığında, Türkiye ve ABD Dışişleri Bakanlıklarının katılımıyla başlatılacak Enerji ve İklim Diyaloğu’nu desteklediklerini beyan ederken Enerji ve İklim Diyaloğu'nun, her iki ülkede enerji güvenliği ve enerji dönüşümü ile iklim değişikliği alanında iş birliğini geliştireceğinin belirtildiği açıklamada "Taraflar, özellikle net sıfır hedefleri ışığında, en yüksek emniyet, güvenlik ve nükleer silahların yayılmasını önleme standartlarına uygun olarak geliştirilen konvansiyonel ve Küçük Modüler Reaktörler gibi sivil nükleer enerjinin artan önemini kabul etmişler ve Türk ve ABD kamu ve özel sektörlerini bu alanda işbirliği fırsatlarını araştırmaya ve somut öneriler geliştirmeye teşvik etmişlerdir." denildi.

Açıklamada ayrıca tarafların, 2020 Kültür Varlıkları Anlaşması'nın yürürlüğe girmesinden bu yana 72 Türk kültürel ve tarihi eserinin Türkiye'ye iade edilmiş olmasının, ortaklığın gücü açısından bir referans noktası olarak kabul edildiği vurgulanırken "Bakan Fidan ve Bakan Blinken ortak hedefleri ilerletmek üzere olumlu, ileriye dönük, stratejik bir vizyon oluşturmak için Stratejik Mekanizmayı kullanma fırsatını memnuniyetle karşılamışlardır. Taraflar Türkiye-ABD stratejik ilişkilerinin ilerlemeye devam etmesini dilemekte ve ikili temasların artmasından memnuniyet duymaktadırlar." ifadeleri kullanıldı.